Trí Rainn agus Amhrán
Uimh.
Meadaracht
Filí
Céadlínte
Ainmneacha
Lámhscríbhinní
Uimh.
Leabhair agus Ailt


Meadaracht

Na Rainn

Leanann na Rainn sna Trí Rainn agus Amhrán de ghnáth ceann d’fhoirmleacha siollacha an Dáin Dírigh, a bhfuil cuntas orthu i Knott 1957: 13–20. Mar adúramar san Réamhrá, tá cuid de na rainn chomh fada ón Dán Díreach dáiríre is nach féidir a bheith cinnte faoin bhunfhoirmle. Ach seo ár mbreith féin ar na meadarachtaí sa chnuasach seo:


Rannaigheacht mhór (71 + 71): 3, 4, 7, 12, 14, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 35, 38, 39, 40, 41, 45, 47, 50, 51, 52, 53, 55, 56, 57, 58, 62, 66, 67, 69, 71, 72, 74, 77, 78, 80, 81, 82, 83, 84, 86(?), 87, 89, 94, 95, 97, 98, 102

Rannaigheacht bheag (72 + 72):

1, 8, 19, 20, 22, 31, 34, 37, 46, 65, 76

Rannaigheacht bheag mhór
(8
2 + 82):

16

Meascán:
rainn 1–2 rannaigheacht bheag,
rann 3 rannaigheacht mhór: 100


Séadna (82 + 71):

24, 79, 88


Meascán de shéadna agus

rannaigheacht mhór: 63, 85


Rionnaird (62 + 62)                 

21


Deibhidhe (7x + 7x+1):

2, 10, 11, 13, 17, 18, 23, 36, 42, 43, 44, 48, 49, 54, 60, 61, 64, 68, 73, 92, 93, 99, 101, 103

Meascáin:
rainn 1–2 rannaigheacht mhór,

rann 3 deibhidhe:

15

rainn 1–2 deibhidhe,
rann 3 rannaigheacht mhór: 59


rann 1 deibhidhe,

rainn 2–3 rannaigheacht mhór:

75, 90

rann 1 deibhidhe,

rainn 2–3 rannaigheacht bheag:

96


Ae freislighe (7
3 + 72):


5, 6, 91


Casbhairdne (7
3 + 73):


9


Droighneach (9–13
3 + 9–133):

70



Na hAmhráin

Táimid go mór faoi chomaoin ag an Dr Virginia Blankenhorn, agus ag a leabhar thábhachtach, Irish Song-craft and Metrical Practice since 1600 (Blankenhorn 2003), as ucht a comhairle agus a cabhrach i dtaca le meadaracht na nAmhrán. Diomaite d'uimhreacha 99-102 tá ceithre cúig sé de bhéimeanna i ngach Amhrán, ach tá gnéithe áirithe meadarachta taobh istigh iontu sin agus tá na difríochtaí pléite i mBlankenhorn 2003 de réir na dtagairtí seo thíos (Amhráin anseo atá ‘neamhrialta’, nach leanann go maith le múnlaí Blankenhorn 2003, tá siad marcáilte le réiltín*):


4 béimeanna
:

4.1(a) [Blankenhorn 2003: 146]:

7, 13, 61, 64, 68, 70, 74, 79*, 87, 95, 96*


4.1(b) [Blankenhorn 2003: 147]:


3

4.1(c) [ibid.: 147]:

4, 10, 11, 12, 14, 38, 47, 50, 51, 81, 92

meascán de 4.1(c) agus 4.1(d) [148]:

18

4.2(a) [146]:

76, 78*

4.3 [146-158]:

67*

Is léir go raibh 4 béimeanna (cf. 4.2[a]) in Amhrán uimhir 58, ach tá an téacs lochtach.


5 béimeanna:

5.1(a) [166]:


5, 24, 25, 26, 27, 30, 31, 32, 33, 34*, 35, 36, 40, 41, 49*, 63, 65, 66, 71, 73, 75, 80, 82, 86*, 90*, 91, 94*


5.1(b) [166]:


46, 57, 83


5.1(c) [167]:


8, 37, 52, 77*


5.1(d) [167]:


9, 15, 16, 45*, 55, 88, 103


5.1(e) [168]:


1, 2, 17, 22, 28, 29, 48, 53, 54, 69, 97, 98

5.1(g) [168]:

56, 93*

5.1(h) [169]:

20, 21, 72

meascán de 5.1(a) agus 5.1(h):
39

meascán de 5.1(c), 5.1(e) agus 5.1(p) [173]:
62

meascán de 5.1(d) agus 5.1(u) [174]:
23

5.1 neamhrialta:

89*

5.2(d) [167]:

6

In Amhráin uimhreacha 19 agus 59 tá cúig béimeanna i ngach líne, ach spoindé atá sa chéad bhéim agus gan iarmbéarla ar bith ag teacht idir é agus an dara béim (/Snódh /gartha; /gnáth /socairghort): níl eiseamláir ar bith den chineál sin i mBlankenhorn 2003.


6 béimeanna:

6.1(m) [195]:

42, 43, 44, 60, 84*, 85*


Slat i ndiaidh mhathlaigh:


99, féach nótaí.

Scríofa ina 8 línte; de réir na meadarachta amháin is ionann an tAmhrán anseo agus 6.1(m). Ach de réir O Molloy 1677 is ionann gach leathrann anseo agus 4+2 de bhéimeanna, an chiall lárnach sna ceithre béimeanna (línte 1, 3, 5, 7) agus gan sna línte eile ach ‘breis’.

I dtaca leis an cheangal idir na meadarachtaí seo agus an mheadaracht Chlasaiceach snéadhbhairdne, féach Blankenhorn 2003: 186–190; Harrison 1978.



7 béimeanna:

7.2(a) [207]:

102


8 béimeanna:

8.1(a) [223]:

100

8.1(b) [224]:

101